پیشرفت روز افزون صنعت مهرسازی باعث شده که در این صنعت نیز از انواع روش‌ها برای ساخت مهر ژلاتینی استفاده کنند. با محصولات جدیدی که در بازار موجود است، می توان حداقل امکانات لازم را در خانه فراهم کرد.
ساخت مهر ژلاتینی، نیازمند دستگاه نور مخصوص مهرسازی است. این دستگاه دارای لامپ های UV است که وقتی روشن می شود نور آبی رنگی از آن ساطع می گردد. برای این کار بهتر است از نوع دستگاه نور مخصوص مهرسازی با لامپ های 30 سانتی متری استفاده کنید. زیرا کوچکتر از آن، لامپ های ضعیفی دارند و مهر شما کیفیت مطلوب را پیدا نخواهد کرد. همچنین لامپ های ژاپنی برای این کار مناسب ترند.
دستگاه نور uv مخصوص مهرسازی
برای ساخت مهر ژلاتینی حتما باید مهارت لازم را کسب کرده باشید. با توجه به موارد فوق بهتر است برای مهرسازی از محصولات ذیل استفاده کنید:
- طرح گرافیکی یا فونت مورد نظر با یکی از نرم افزارهای طراحی
- دستگاه قید نور UV و وکیوم
- ژلاتین مخصوص مهرسازی یا لاستیک مخصوص مهرسازی
- فرچه برای شستشوی ژلاتین
- یک شیشه محتوی مایع ژلاتین شور یا تربانتین
- پایه مهر در هر سایزی که می خواهید (کوچک، متوسط یا بزرگ)
- کاغذ کالک 70 درصد
- چسب دو طرفه
طرح گرافیکی برای ساخت مهر باید از نرم افزارهای گرافیکی وکتوری مانند: Corel Draw و یا Adobe Illustrator یا پیکسلی مانند(Adobe Photoshop) تهیه شده باشد.
برای شروع ابتدا باید طرح و یا فونت مورد نظر خود را در نرم افزار مناسب تهیه کنید.
نکاتی که برای مهرسازی در منزل باید مد نظر داشته باشید:
ضخامت خط: حداقل ضخامتی که خطوط در ساخت مهر ژلاتینی باید داشته باشند 3/0 میلیمتر است؛ زیرا خطوط با ضخامت کمتر، هنگام ساخت مهر ژلاتینی یا از بین می‌روند و یا کج و معوج می‌شوند.
فاصله بین خطوط: به این نکته توجه کنید که دو خط طراحی شده در کنار هم باید حداقل فاصله ای بین 5/0 میلیمتر داشته باشند. فاصلۀ کمتر از این سبب می شود که هنگام مهر زدن، طرح، واضح نباشد.
انتخاب فونت: دقت داشته باشید که در طراحی برای ساخت مهر ژلاتینی از فونت هایی استفاده کنید که ضخامت آن ها کم نباشد و نیز گوشه‌های تیز و ظریف نداشته باشند. همچنین نکته ای مهم در ساخت مهر ژلاتینی اندازه و سایز فونت است که در نرم‌افزار کورل و در فونت های فارسی کم ترین اندازه فونت 7 می باشد.
طرح و لوگوی مخصوص مهرسازی
اندازه مهر: برای مشخص کردن اندازۀ مهر ابتدا باید پایه مورد نظر خود را انتخاب کنید. اندازۀ نهایی مهر باید از هر چهار طرف پایه و کفی دستگاه مهر 1 میلیمتر فاصله داشته باشد.
◁◁ مطلب پیشنهادی: آموزش طراحی مهر
روش تهیه مهر ژلاتینی در منزل
قبل از پرینت گرفتن از طرح یا فونت مورد نظرتان برای ساخت مهر ژلاتینی باید تمامی فونت های استفاده شده را به Curve یا Shape تبدیل کنید. زیرا ممکن است در سیستم مهرسازی فونت مورد استفاده در طراحی شما موجود نباشد و این امر باعث به هم ریختگی فونت‌ها در سیستم شود. برای خروجی گرفتن از نرم افزارهای وکتور، بهترین و سبکترین فرمت PDF است.
برای ساخت مهر ژلاتینی از روش سنتی ابتدا از طرح یا نوشتۀ مهر یک پرینت با کیفیت بر روی کاغذ کالک می گیریم. معمولا در این کار از پرینتر لیزری استفاده می کنیم. اگر پرینتر ما لیزری نبود، وقتی طرح از پرینتر بیرون آوردیم روی آن را اسپری بلک تونر می زنیم.
اسپری بلک تونر مخصوص مهرسازی
اسپری بلک تونر باعث می شود زمینۀ مشکی طرح پر رنگ تر شود و به نوعی طرح نگاتیو گردد. شما از هر طرحی می توایند برای طراحی در ساخت مهر ژلاتینی خود استفاده کنید. پرینت شما باید کاملا سفید و مشکی باشد.
سپس طرح مهر را از قسمتی که خوانده می شود، بر روی دستگاه نور می گذاریم. بعد ورق ژلاتین را برمی داریم و مقداری از آن را (تقریبا مقداری بزرگتر از طرح مورد نظر) برش می دهیم. ژلاتین دو طرف دارد و ما طرفی را که بر چسب شیری رنگ دارد از روی ژلاتین بر می داریم و همان قسمت را روی طرحی که بر دستگاه قرار داده ایم، می گذاریم و درِ دستگاه نور را می بندیم.
دستگاه نور مهرسازی را روی 10 درجه تنظیم می کنیم. دستگاه نور، باعث حساس کردن ژلاتین به نور ماوراء بنفش می‌شود و طرح مهر را روی ژلاتین تثبیت می‌کند. در این مرحله از کار، ژلاتین را بین 10 دقیقه در دستگاه نور قرار می دهیم تا ژلاتین نسبت به نور عکس العمل نشان دهد. سپس روی دیگر آن را در دستگاه نور می گذاریم و آن را 30 ثانیه حرارت می دهیم تا هنگام شستشو ژله ای نشود.
مرحلۀ نهایی ساخت مهر ژلاتینی
بعد از این مرحله، ژلاتین به مخزن شستشو منتقل می شود. هنگام شستشو بهتر است از نور سفید استفاده نکنیم. نور شب تابی قرمز برای این کار مناسب تر است. زیرا ژلاتین به نور سفید حساس است. مقداری محلول مایع ژلاتین شور و یا تربانتین را روی سطح ژلاتین می ریزیم. محلول ژلاتین شور، ترکیبی از 20 درصد بنزین معمولی و 80 درصد نفت سفید است.
پس از آن ژلاتین را با فرچه مویی مخصوص ژلاتین به آرامی و از همه جهات شستشو می دهیم. با این روش، قسمت های نور خورده که در دستگاه نور پخته شده اند، عمق پیدا می کنند و برجسته می ماند و قسمت های خام ژلاتین هنگام شستشو ریخته می‌شود و طرح مورد نظر ما آشکار می‌شود. این کار چند بار تکرار می شود و بسته به نوع ژلاتین حدود 5 تا 15 دقیقه زمان صرف خواهد شد.
نمونه ای از پایه های مخصوص مهر در مهرسازی
بعد از آن ژلاتین مورد نظر را با باد سرد سشوار خشک می کنیم و آن را دوباره در دستگاه نور قرار می‌دهیم تا دوام آن بیشتر شود. این مرحله نیز حدودا 5 دقیقه زمان می برد. سپس در آخرین مرحله، ژلاتین را با کاتر تیز یا قیچی برش می‌دهیم و به وسیلۀ چسب هاي دوطرفه فوم دار بر روي دسته مهر مي‌‌چسبانيم و مهر را روی پایه محکم می‌کنیم. مهر شما اکنون آماده است.
